दक्षिणामूर्तिस्तोत्रम् dakṣiṇāmūrtistotram
उपासकानां यदुपासनीय –
मुपात्तवासं वटशाखिमूले ।
तद्धाम दाक्षिण्यजुषा स्वमूर्त्या
जागर्तु चित्ते मम बोधरूपम् ॥ १ ॥
upāsakānāṃ yadupāsanīya –
mupāttavāsaṃ vaṭaśākhimūle ;
taddhāma dākṣiṇyajuṣā svamūrtyā
jāgartu citte mama bodharūpam . 1 .
अद्राक्षमक्षीणदयानिधान –
माचार्यमाद्यं वटमूलभागे ।
मौनेन मन्दस्मितभूषितेन
महर्षिलोकस्य तमो नुदन्तम् ॥ २ ॥
adrākṣamakṣīṇadayānidhāna –
mācāryamādyaṃ vaṭamūlabhāge ;
maunena mandasmitabhūṣitena
maharṣilokasya tamo nudantam . 2 .
विद्राविताशेषतमोगुणेन
मुद्राविशेषेण मुहुर्मुनीनाम् ।
निरस्य मायां दयया विधत्ते
देवो महांस्तत्त्वमसीति बोधम् ॥ ३ ॥
vidrāvitāśeṣatamoguṇena
mudrāviśeṣeṇa muhurmunīnām ;
nirasya māyāṃ dayayā vidhatte
devo mahāṃstattvamasīti bodham . 3 .
अपारकारुण्यसुधातरङ्गै –
रपाङ्गपातैरवलोकयन्तम् ।
कठोरसंसारनिदाघतप्ता –
न्मुनीनहं नौमि गुरुं गुरूणाम् ॥ ४ ॥
apārakāruṇyasudhātaraṅgai –
rapāṅgapātairavalokayantam ;
kaṭhorasaṃsāranidāghataptā –
nmunīnahaṃ naumi guruṃ gurūṇām . 4 .
ममाद्यदेवो वटमूलवासी
कृपाविशेषात्कृतसन्निधानः ।
ओङ्काररूपामुपदिश्य विद्या-
माविद्यकध्वान्तमपाकरोतु ॥ ५ ॥
mamādyadevo vaṭamūlavāsī
kṛpāviśeṣātkṛtasannidhānaḥ ;
oṅkārarūpāmupadiśya vidyā-
māvidyakadhvāntamapākarotu . 5 .
कलाभिरिन्दोरिव कल्पिताङ्गं
मुक्ताकलापैरिव बद्धमूर्तिम् ।
आलोकये देशिकमप्रमेय-
मनाद्यविद्यातिमिरप्रभातम् ॥ ६ ॥
kalābhirindoriva kalpitāṅgaṃ
muktākalāpairiva baddhamūrtim ;
ālokaye deśikamaprameya-
manādyavidyātimiraprabhātam . 6 .
स्वदक्षजानुस्थितवामपादं
पादोदरालङ्कृतयोगपट्टम् ।
अपस्मृतेराहितपादमङ्गे
प्रणौमि देवं प्रणिधानवन्तम् ॥ ७ ॥
svadakṣajānusthitavāmapādaṃ
pādodarālaṅkṛtayogapaṭṭam ;
apasmṛterāhitapādamaṅge
praṇaumi devaṃ praṇidhānavantam . 7 .
तत्त्वार्थमन्तेवसतामृषीणां
युवाऽपि यः सन्नुपदेष्टुमीष्टे ।
प्रणौमि तं प्राक्तनपुण्यजालै-
राचार्यमाश्चर्यगुणाधिवासम् ॥ ८ ॥
tattvārthamantevasatāmṛṣīṇāṃ
yuvā’pi yaḥ sannupadeṣṭumīṣṭe ;
praṇaumi taṃ prāktanapuṇyajālai-
rācāryamāścaryaguṇādhivāsam . 8 .
एकेन मुद्रां परशुं करेण
करेण चान्येन मृगं दधानः ।
स्वजानुविन्यस्तकरः पुरस्ता-
दाचार्यचूडामणिराविरस्तु ॥ ९ ॥
ekena mudrāṃ paraśuṃ kareṇa
kareṇa cānyena mṛgaṃ dadhānaḥ ;
svajānuvinyastakaraḥ purastā-
dācāryacūḍāmaṇirāvirastu . 9 .
आलेपवन्तं मदनाङ्गभूत्या
शार्दूलकृत्त्या परिधानवन्तम् ।
आलोकये कञ्चन देशिकेन्द्र-
मज्ञानवाराकरवाडवाग्निम् ॥ १० ॥
ālepavantaṃ madanāṅgabhūtyā
śārdūlakṛttyā paridhānavantam ;
ālokaye kañcana deśikendra-
majñānavārākaravāḍavāgnim . 10 .
चारुस्मितं सोमकलावतंसं
वीणाधरं व्यक्तजटाकलापम् ।
उपासते केचन योगिनस्त्वा-
मुपात्तनादानुभवप्रमोदम् ॥ ११ ॥
cārusmitaṃ somakalāvataṃsaṃ
vīṇādharaṃ vyaktajaṭākalāpam ;
upāsate kecana yoginastvā-
mupāttanādānubhavapramodam . 11 .
उपासते यं मुनयः शुकाद्या
निराशिषो निर्ममताधिवासाः ।
तं दक्षिणामूर्तितनुं महेश-
मुपास्महे मोहमहार्तिशान्त्यै ॥ १२ ॥
upāsate yaṃ munayaḥ śukādyā
nirāśiṣo nirmamatādhivāsāḥ ;
taṃ dakṣiṇāmūrtitanuṃ maheśa-
mupāsmahe mohamahārtiśāntyai . 12 .
कान्त्या निन्दितकुन्दकन्दलवपुर्न्यग्रोधमूले वसन्
कारुण्यामृतवारिभिर्मुनिजनं सम्भावयन्वीक्षितैः ।
मोहध्वान्तविभेदनं विरचयन्बोधेन तत्तादृशा
देवस्तत्त्वमसीति बोधयतु मां मुद्रावता पाणिना ॥ १३ ॥
kāntyā ninditakundakandalavapurnyagrodhamūle vasan
kāruṇyāmṛtavāribhirmunijanaṃ sambhāvayanvīkṣitaiḥ ;
mohadhvāntavibhedanaṃ viracayanbodhena tattādṛśā
devastattvamasīti bodhayatu māṃ mudrāvatā pāṇinā . 13 .
अगौरगात्रैरललाटनेत्रै-
रशान्तवेषैरभुजङ्गभूषैः ।
अबोधमुद्रैरनपास्तनिद्रै
रपूर्णकामैरमरैरलं नः ॥ १४ ॥
agauragātrairalalāṭanetrai-
raśāntaveṣairabhujaṅgabhūṣaiḥ ;
abodhamudrairanapāstanidrai
rapūrṇakāmairamarairalaṃ naḥ . 14 .
दैवतानि कति सन्ति चावनौ
नैव तानि मनसे मतानि मे ।
दीक्षितं जडधियामनुग्रहे
दक्षिणाभिमुखमेव दैवतम् ॥ १५ ॥
daivatāni kati santi cāvanau
naiva tāni manase matāni me ;
dīkṣitaṃ jaḍadhiyāmanugrahe
dakṣiṇābhimukhameva daivatam . 15 .
मुदिताय मुग्धशशिनावतंसिने
भसितावलेपरमणीयमूर्तये ।
जगदिन्द्रजालरचनापटीयसे
महसे नमोऽस्तु वटमूलवासिने ॥ १६ ॥
muditāya mugdhaśaśināvataṃsine
bhasitāvaleparamaṇīyamūrtaye ;
jagadindrajālaracanāpaṭīyase
mahase namo’stu vaṭamūlavāsine . 16 .
व्यालम्बिनीभिः परितो जटाभिः
कलावशेषेण कलाधरेण ।
पश्यल्ललाटेन मुखेन्दुना च
प्रकाशसे चेतसि निर्मलानाम् ॥ १७ ॥
vyālambinībhiḥ parito jaṭābhiḥ
kalāvaśeṣeṇa kalādhareṇa ;
paśyallalāṭena mukhendunā ca
prakāśase cetasi nirmalānām . 17 .
उपासकानां त्वमुमासहायः
पूर्णेन्दुभावं प्रकटीकरोषि ।
यदद्य ते दर्शनमात्रतो मे
द्रवत्यहो मानसचन्द्रकान्तः ॥ १८ ॥
upāsakānāṃ tvamumāsahāyaḥ
pūrṇendubhāvaṃ prakaṭīkaroṣi ;
yadadya te darśanamātrato me
dravatyaho mānasacandrakāntaḥ . 18 .
यस्ते प्रसन्नामनुसन्दधानो
मूर्तिं मुदा मुग्धशशाङ्कमौलेः ।
ऐश्वर्यमायुर्लभते च विद्या-
मन्ते च वेदान्तमहारहस्यम् ॥ १९ ॥
yaste prasannāmanusandadhāno
mūrtiṃ mudā mugdhaśaśāṅkamauleḥ ;
aiśvaryamāyurlabhate ca vidyā-
mante ca vedāntamahārahasyam . 19 .
॥ दक्षिणामूर्तिश्लोकं सम्पूर्णम् ॥
. dakṣiṇāmūrtiślokaṃ sampūrṇam .