भज गोविन्दं भज गोविन्दं
गोविन्दं भज मूढमते ।
सम्प्राप्ते सन्निहिते काले
न हि न हि रक्षति डुकृञ्करणे ॥ १ ॥

bhaja govindaṃ bhaja govindaṃ
govindaṃ bhaja mūḍhamate ;
samprāpte sannihite kāle
na hi na hi rakṣati ḍukṛñkaraṇe . 1 .

मूढ जहीहि धनागमतृष्णां
कुरु सद्बुद्धिं मनसि वितृष्णाम् ।
यल्लभसे निजकर्मोपात्तं
वित्तं तेन विनोदय चित्तम् ॥ २ ॥

mūḍha jahīhi dhanāgamatṛṣṇāṃ
kuru sadbuddhiṃ manasi vitṛṣṇām ;
yallabhase nijakarmopāttaṃ
vittaṃ tena vinodaya cittam . 2 .

नारीस्तनभरनाभीदेशं
दृष्ट्वा मा गा मोहावेशम् ।
एतन्मांसवसादिविकारं
मनसि विचिन्तय वारंवारम् ॥ ३ ॥

nārīstanabharanābhīdeśaṃ
dṛṣṭvā mā gā mohāveśam ;
etanmāṃsavasādivikāraṃ
manasi vicintaya vāraṃvāram . 3 .

नलिनीदलगतजलमतितरलं
तद्वज्जीवितमतिशयचपलम् ।
विद्धि व्याध्यभिमानग्रस्तं
लोकं शोकहतं च समस्तम् ॥ ४ ॥

nalinīdalagatajalamatitaralaṃ
tadvajjīvitamatiśayacapalam ;
viddhi vyādhyabhimānagrastaṃ
lokaṃ śokahataṃ ca samastam . 4 .

यावद्वित्तोऽपार्जनसक्त-
स्तावन्निजपरिवारो रक्तः ।
पश्चाज्जीवति जर्जरदेहे
वार्त्तां कोऽपि न पृच्छति गेहे ॥ ५ ॥

yāvadvitto’pārjanasakta-
stāvannijaparivāro raktaḥ ;
paścājjīvati jarjaradehe
vārttāṃ ko’pi na pṛcchati gehe . 5 .

यावत्पवनो निवसति देहे
तावत्पृच्छति कुशलं गेहे ।
गतवति वायौ देहापाये
भार्या बिभ्यति तस्मिन्काये ॥ ६ ॥

yāvatpavano nivasati dehe
tāvatpṛcchati kuśalaṃ gehe ;
gatavati vāyau dehāpāye
bhāryā bibhyati tasminkāye . 6 .

बालस्तावत्क्रीडासक्त-
स्तरुणस्तावत्तरुणीसक्तः ।
वृद्धस्तावच्चिन्तासक्तः
परे ब्रह्मणि कोऽपि न सक्तः ॥ ७ ॥

bālastāvatkrīḍāsakta-
staruṇastāvattaruṇīsaktaḥ ;
vṛddhastāvaccintāsaktaḥ
pare brahmaṇi ko’pi na saktaḥ . 7 .

का ते कान्ता कस्ते पुत्रः
संसारोऽयमतीव विचित्रः ।
कस्य त्वं कः कुत आयात-
स्तत्त्वं चिन्तय यदिदं भ्रातः ॥ ८ ॥

kā te kāntā kaste putraḥ
saṃsāro’yamatīva vicitraḥ ;
kasya tvaṃ kaḥ kuta āyāta-
stattvaṃ cintaya yadidaṃ bhrātaḥ . 8 .

सत्सङ्गत्वे निःसङ्गत्वं
निःसङ्गत्वे निर्मोहत्वम् ।
निर्मोहत्वे निश्चलितत्वं
निश्चलितत्वे जीवन्मुक्तिः ॥ ९ ॥

satsaṅgatve niḥsaṅgatvaṃ
niḥsaṅgatve nirmohatvam ;
nirmohatve niścalitatvaṃ
niścalitatve jīvanmuktiḥ . 9 .

वयसि गते कः कामविकारः
शुष्के नीरे कः कासारः ।
क्षीणे वित्ते कः परिवारो
ज्ञाते तत्त्वे कः संसारः ॥ १० ॥

vayasi gate kaḥ kāmavikāraḥ
śuṣke nīre kaḥ kāsāraḥ ;
kṣīṇe vitte kaḥ parivāro
jñāte tattve kaḥ saṃsāraḥ . 10 .

मा कुरु धनजनयौवनगर्वं
हरति निमेषात्कालः सर्वम् ।
मायामयमिदमखिलं हित्वा
ब्रह्मपदं त्वं प्रविश विदित्वा ॥ ११ ॥

mā kuru dhanajanayauvanagarvaṃ
harati nimeṣātkālaḥ sarvam ;
māyāmayamidamakhilaṃ hitvā
brahmapadaṃ tvaṃ praviśa viditvā . 11 .

दिनयामिन्यौ सायं प्रातः
शिशिरवसन्तौ पुनरायातः ।
कालः क्रीडति गच्छत्यायु-
स्तदपि न मुञ्चत्याशावायुः ॥ १२ ॥

dinayāminyau sāyaṃ prātaḥ
śiśiravasantau punarāyātaḥ ;
kālaḥ krīḍati gacchatyāyu-
stadapi na muñcatyāśāvāyuḥ . 12 .

का ते कान्ताधनगतचिन्ता
वातुल किं तव नास्ति नियन्ता ।
त्रिजगति सज्जनसङ्गतिरेका
भवति भवार्णवतरणे नौका ॥ १३ ॥

kā te kāntādhanagatacintā
vātula kiṃ tava nāsti niyantā ;
trijagati sajjanasaṅgatirekā
bhavati bhavārṇavataraṇe naukā . 13 .

जटिलो मुण्डी लुञ्छितकेशः
काषायाम्बरबहुकृतवेषः ।
पश्यन्नपि च न पश्यति मूढो
ह्युदरनिमित्तं बहुकृतवेषः ॥ १४ ॥

jaṭilo muṇḍī luñchitakeśaḥ
kāṣāyāmbarabahukṛtaveṣaḥ ;
paśyannapi ca na paśyati mūḍho
hyudaranimittaṃ bahukṛtaveṣaḥ . 14 .

अङ्गं गलितं पलितं मुण्डं
दशनविहीनं जातं तुण्डम् ।
वृद्धो याति गृहीत्वा दण्डं
तदपि न मुञ्चत्याशापिण्डम् ॥ १५ ॥

aṅgaṃ galitaṃ palitaṃ muṇḍaṃ
daśanavihīnaṃ jātaṃ tuṇḍam ;
vṛddho yāti gṛhītvā daṇḍaṃ
tadapi na muñcatyāśāpiṇḍam . 15 .

अग्रे वह्निः पृष्ठे भानू
रात्रौ चुबुकसमर्पितजानुः ।
करतलभिक्षस्तरुतलवास-
स्तदपि न मुञ्चत्याशापाशः ॥ १६ ॥

agre vahniḥ pṛṣṭhe bhānū
rātrau cubukasamarpitajānuḥ ;
karatalabhikṣastarutalavāsa-
stadapi na muñcatyāśāpāśaḥ . 16 .

कुरुते गङ्गासागरगमनं
व्रतपरिपालनमथवा दानम् ।
ज्ञानविहीनः सर्वमतेन
मुक्तिं न भजति जन्मशतेन ॥ १७ ॥

kurute gaṅgāsāgaragamanaṃ
vrataparipālanamathavā dānam ;
jñānavihīnaḥ sarvamatena
muktiṃ na bhajati janmaśatena . 17 .

सुरमन्दिरतरुमूलनिवासः
शय्या भूतलमजिनं वासः ।
सर्वपरिग्रहभोगत्यागः
कस्य सुखं न करोति विरागः ॥ १८ ॥

suramandiratarumūlanivāsaḥ
śayyā bhūtalamajinaṃ vāsaḥ ;
sarvaparigrahabhogatyāgaḥ
kasya sukhaṃ na karoti virāgaḥ . 18 .

योगरतो वा भोगरतो वा
सङ्गरतो वा सङ्गविहीनः ।
यस्य ब्रह्मणि रमते चित्तं
नन्दति नन्दति नन्दत्येव ॥ १९ ॥

yogarato vā bhogarato vā
saṅgarato vā saṅgavihīnaḥ ;
yasya brahmaṇi ramate cittaṃ
nandati nandati nandatyeva . 19 .

भगवद्गीता किञ्चिदधीता
गङ्गाजललवकणिका पीता ।
सकृदपि येन मुरारिसमर्चा
क्रियते तस्य यमेन न चर्चा ॥ २० ॥

bhagavadgītā kiñcidadhītā
gaṅgājalalavakaṇikā pītā ;
sakṛdapi yena murārisamarcā
kriyate tasya yamena na carcā . 20 .

पुनरपि जननं पुनरपि मरणं
पुनरपि जननीजठरे शयनम् ।
इह संसारे बहुदुस्तारे
कृपयापारे पाहि मुरारे ॥ २१ ॥

punarapi jananaṃ punarapi maraṇaṃ
punarapi jananījaṭhare śayanam ;
iha saṃsāre bahudustāre
kṛpayāpāre pāhi murāre . 21 .

रथ्याकर्पटविरचितकन्थः
पुण्यापुण्यविवर्जितपन्थः ।
योगी योगनियोजितचित्तो
रमते बालोन्मत्तवदेव ॥ २२ ॥

rathyākarpaṭaviracitakanthaḥ
puṇyāpuṇyavivarjitapanthaḥ ;
yogī yoganiyojitacitto
ramate bālonmattavadeva . 22 .

कस्त्वं कोऽहं कुत आयातः
का मे जननी को मे तातः ।
इति परिभावय सर्वमसारं
विश्वं त्यक्त्वा स्वप्नविचारम् ॥ २३ ॥

kastvaṃ ko’haṃ kuta āyātaḥ
kā me jananī ko me tātaḥ ;
iti paribhāvaya sarvamasāraṃ
viśvaṃ tyaktvā svapnavicāram . 23 .

त्वयि मयि चान्यत्रैको विष्णु-
र्व्यर्थं कुप्यसि मय्यसहिष्णुः ।
सर्वस्मिन्नपि पश्यात्मानं
सर्वत्रोत्सृज भेदज्ञानम् ॥ २४ ॥

tvayi mayi cānyatraiko viṣṇu-
rvyarthaṃ kupyasi mayyasahiṣṇuḥ ;
sarvasminnapi paśyātmānaṃ
sarvatrotsṛja bhedajñānam . 24 .

शत्रौ मित्रे पुत्रे बन्धौ
मा कुरु यत्नं विग्रहसन्धौ ।
भव समचित्तः सर्वत्र त्वं
वाञ्छस्यचिराद्यदि विष्णुत्वम् ॥ २५ ॥

śatrau mitre putre bandhau
mā kuru yatnaṃ vigrahasandhau ;
bhava samacittaḥ sarvatra tvaṃ
vāñchasyacirādyadi viṣṇutvam . 25 .

कामं क्रोधं लोभं मोहं
त्यक्त्वात्मानं भावय कोऽहम् ।
आत्मज्ञानविहीना मूढा-
स्ते पच्यन्ते नरकनिगूढाः ॥ २६ ॥

kāmaṃ krodhaṃ lobhaṃ mohaṃ
tyaktvātmānaṃ bhāvaya ko’ham ;
ātmajñānavihīnā mūḍhā-
ste pacyante narakanigūḍhāḥ . 26 .

गेयं गीतानामसहस्रं
ध्येयं श्रीपतिरूपमजस्रम् ।
नेयं सज्जनसङ्गे चित्तं
देयं दीनजनाय च वित्तम् ॥ २७ ॥

geyaṃ gītānāmasahasraṃ
dhyeyaṃ śrīpatirūpamajasram ;
neyaṃ sajjanasaṅge cittaṃ
deyaṃ dīnajanāya ca vittam . 27 .

सुखतः क्रियते रामाभोगः
पश्चाद्धन्त शरीरे रोगः ।
यद्यपि लोके मरणं शरणं
तदपि न मुञ्चति पापाचरणम् ॥ २७ ॥

sukhataḥ kriyate rāmābhogaḥ
paścāddhanta śarīre rogaḥ ;
yadyapi loke maraṇaṃ śaraṇaṃ
tadapi na muñcati pāpācaraṇam . 27 .

अर्थमनर्थं भावय नित्यं
नास्ति ततः सुखलेशः सत्यम् ।
पुत्रादपि धनभाजां भीतिः
सर्वत्रैषा विहिता रीतिः ॥ २९ ॥

arthamanarthaṃ bhāvaya nityaṃ
nāsti tataḥ sukhaleśaḥ satyam ;
putrādapi dhanabhājāṃ bhītiḥ
sarvatraiṣā vihitā rītiḥ . 29 .

प्राणायामं प्रत्याहारं नित्यानित्यविवेकविचारम् ।
जाप्यसमेतसमाधिविधानं कुर्ववधानं महदवधानम् ॥ ३० ॥

prāṇāyāmaṃ pratyāhāraṃ nityānityavivekavicāram ;
jāpyasametasamādhividhānaṃ kurvavadhānaṃ mahadavadhānam . 30 .

गुरुचरणाम्बुजनिर्भरभक्तः संसारादचिराद्भव मुक्तः ।
सेन्द्रियमानसनियमादेव द्रक्ष्यसि निजहृदयस्थं देवम् ॥ ३१ ॥

gurucaraṇāmbujanirbharabhaktaḥ saṃsārādacirādbhava muktaḥ ;
sendriyamānasaniyamādeva drakṣyasi nijahṛdayasthaṃ devam . 31 .